Phân biệt men vi sinh (Probiotics) với men tiêu hóa trong chăn nuôi

Trước sự phát triển mạnh mẽ về nhu cầu thực phẩm sạch, thực phẩm hữu cơ và các sản phẩm hạn chế kháng sinh tồn dư trong thức ăn, nhiều hướng nghiên cứu được mở ra, nhiều biện pháp được người chăn nuôi ứng dụng. Cho đến nay, việc sử dụng men vi sinh hay còn gọi là probiotics vẫn đang là phương pháp hữu hiệu và được ứng dụng phổ biến nhất.

Tuy nhiên, không chỉ trong thú y mà trong cả nhân y, nhiều người sử dụng vẫn mơ hồ về các khái niệm như men vi sinh, men tiêu hóa. Đa phần mọi người chỉ biết nó có ích với vật nuôi nhưng không phân biệt được những khái niệm trên và thậm cho rằng chúng đều là một nên dẫn đến việc sử dụng không đúng cách gây ra những tác dụng không như mong muốn.

Vậy thế nào là men vi sinh? Men tiêu hóa? Và chúng có phải là cùng 1 loại hay không?

Men vi sinh là gì?

Men vi sinh còn gọi là probiotics. Theo nghĩa gốc, “biotic” hay “biosis” là xuất phát từ chữ “life” nghĩa là đời sống, và “pro” nghĩa là thân thiện, nên probiotics có thể hiểu theo nghĩa là thân thiện với đời sống. Sát nghĩa hơn thì đó là chất bổ sung dinh dưỡng có chứa những vi khuẩn hay vi nấm có ích.

Theo tổ chức nông lương thế giới (FAO) hay tổ chức y tế thế giới (WHO), Probiotics là những vi sinh vật hay nấm men còn sống, khi đưa vào cơ thể con người hoặc vật nuôi một lượng đầy đủ sẽ có lợi cho sức khỏe của ký chủ.

Trong ruột già của vật nuôi bình thường khỏe mạnh sẽ có chứa những loại vi khuẩn thường trú ở đây và tạo hệ sinh thái cân bằng trong đường ruột, tham gia vào giai đoạn cuối của quá trình tiêu hóa thức ăn và bảo vệ ruột già.

Các vi khuẩn này lên men thức ăn, sản xuất acid lactic, acid hóa đường ruột và ngăn ngừa sự phát triển của các vi khuẩn có hại, hạn chế nhiễm trùng đường tiêu hóa, khắc phục tình trạng loạn khuẩn ruột, giúp cho hệ miễn dịch tại đường ruột tăng cường hoạt động. Nhờ đó, đường ruột luôn khỏe mạnh để thực hiện tốt chức năng tiêu hóa và hấp thu thức ăn.

Men tiêu hóa là gì?

Còn men tiêu hóa khác ở chỗ, nó là men (enzyme) do cơ thể vật nuôi tiết ra để tiêu hoá thức ăn (cắt nhỏ thức ăn thành những phần tử nhỏ để được hấp thu vào máu).

Men tiêu hóa được dùng khi nghi ngờ hoặc có bằng chứng là vật nuôi bị thiếu men tiêu hóa hoặc muốn tăng cường thêm khả năng tiêu hóa thức ăn của vật nuôi trong một khoảng thời gian nhất định nào đó.

Như vậy, nếu như men tiêu hóa chỉ đơn thuần là những enzyme có khả năng cắt thì Probiotics trong thức ăn chăn nuôi được xem là giải pháp giúp cho vật nuôi mau lớn, khỏe mạnh nhờ khả năng cân bằng hệ tiêu hóa, kích thích tiêu hóa, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn có hại trong đường ruột từ đó giảm rủi ro và tỉ lệ vật nuôi bị bệnh.

Như chúng ta đã biết, đối với vật nuôi sơ sinh hay vật nuôi còn nhỏ (chủ yếu là heo con hay gia cầm con) thì một hệ tiêu hóa khỏe mạnh đóng góp tới hơn 75% sức đề kháng của con vật. Nghĩa là khi vật nuôi còn bé, hệ tiêu hóa càng khỏe thì sức đề kháng của vật nuôi càng cao.

Bởi vậy cho nên việc sử dụng các loại men này như thế nào cho hợp lý, vừa giúp tăng sức đề kháng cho vật nuôi nhưng cũng tránh phá hỏng hệ tiêu hóa của chúng ngay từ khi còn bé là điều rất đáng quan tâm.

VietDVM team