Thuốc sát trùng giảm hiệu quả trong thời tiết lạnh - Giải pháp !

Nhiều thuốc sát trùng hiện nay khẳng định có hiệu quả cao, có thể tiêu diệt nhiều tác nhân gây bệnh, tuy nhiên đa phần chúng đều được thử nghiệm trong điều kiện lý tưởng nghĩa là ở mức nhiệt độ phòng bình thường (khoảng 25ºC), bề mặt sạch sẽ không có bụi bẩn và chủ yếu là chống lại một loại vi khuẩn duy nhất → khác xa so với điều kiện trong thực tế.

Không phải ai cũng hiểu nhiệt độ thấp sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc sát trùng như thế nào. Một số chất khử trùng có thể giảm 50% hiệu quả khi nhiệt độ chênh nhau 10ºC.

Đây là một trong những vấn đề rất nghiêm trọng tại những quốc gia có khí hậu lạnh thường xuyên hoặc những quốc gia có mùa đông lạnh (như miền bắc Việt Nam). Nghĩa là nó liên quan tới khắp từ châu Âu, Bắc Á, Bắc Mỹ và các bộ phận của Nam Mỹ.

Tại sao nhiệt độ thấp lại làm giảm tác dụng của các thuốc sát trùng?

Khi nhiệt độ xuống thấp, các phản ứng hóa học diễn ra chậm hơn. Giống như quy tắc của ngón tay cái, cứ nhiệt độ giảm xuống 10ºC thì tốc độ phản ứng giảm một nửa. Tuy nhiên, mỗi loại thuốc sát trùng khác nhau lại có một phản ứng khác nhau khi nhiệt độ giảm.

Ở 20ºC gần như tất cả các chất khử trùng đều phát huy tác dụng như mong muốn. Ở 10ºC, một số chất giảm hiệu quả rõ rệt và ở 0ºC thì một số chất lại mất hoàn toàn tác dụng. Chúng ta có thể chia các thuốc sát trùng thành 2 nhóm khi nói đến việc giảm hiệu quả trong điều kiện nhiệt độ thấp như sau:

Ngoài các chất khử trùng thông thường như Aldehydes, các chất khử trùng khác như formaldehyde, glutaraldehydes hay quats và các chất sát trùng tổng hợp khác cũng đa phần đều bị giảm tác dụng khi nhiệt độ xuống thấp.

Giải pháp khắc phục để cải thiện hiệu quả của thuốc sát trùng.

Để giải quyết trước mắt cho vấn đề này thì giải pháp tạm thời là tăng liều lượng thuốc khử trùng. 

Ví dụ, khi sử dụng một thuốc sát trùng phổ biến như Quats hay Aldehyde, nếu muốn nó phát huy tác dụng diệt khuẩn ở điều kiện 4ºC với hiệu quả như khi 25ºC thì ta cần phải tăng nồng độ Aldehyde đặc lên gấp 4 lần so với bình thường.

Trong một thí nghiệm dùng Aldehyde để tiêu diệt mầm bệnh là E.faecium trong từng điều kiện nhiệt độ khác nhau sẽ cho ra những tác dụng khác nhau như sau:

Trong bảng 2 trên, những ô "+" nghĩa là Aldehyde đã làm giảm số lượng mầm bệnh xuống ít nhất là 5 lần so với ban đầu, đây thường được coi là hiệu quả có thể chấp nhận được. Ngược lại, các ô "–"  nghĩa là tác dụng của Aldehyde không đủ để tiêu diệt mầm bệnh.

Từ bảng trên có thể kết luận: E.faecium có thể được dung hòa ở 20ºC với chỉ 1% nồng độ Aldehyde. Tuy nhiên ở 10ºC và 0ºC thì nồng độ này chưa thể tiêu diệt được E.faecium như yêu cầu.

Thậm chí khi ở 0ºC, cho dù đã tăng nồng độ Aldehyde lên gấp 8 lần (8%) nhưng vẫn không thể dung hòa được vi khuẩn E.faecium xuống mức cần thiết. Khi tác dụng của một thuốc sát trùng giảm đáng kể ở nhiệt độ thấp người ta thường gọi điều này là “lỗi nhiệt độ”.

Sau một số các nghiên cứu cụ thể về ảnh hưởng của nhiệt độ lên các chất khử trùng (chi tiết tham khảo thêm ở tạp chí gia cầm thế giới), các nhà khoa học có kết luận như sau:

- Aldehyde và Quaternary based là những thuốc sát trùng bị ảnh hưởng nặng nề nhất khi nhiệt độ xuống thấp.

- Các chất khử trùng có tính chất oxy hóa thì ít bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ hơn nhưng lại dễ bị bất hoạt bởi các chất hữu cơ.

- Halamid là chất khử trùng có khả năng hoạt động tốt nhất trong điều kiện nhiệt độ thấp cũng như trên bề mặt kim loại, nhựa. Ngoài ra, chúng rất an toàn cho người lao động, không gây kích ứng cho vật nuôi khi tiếp xúc trực tiếp. Theo các nhà khoa hoc, Halamid là sự lựa chọn thích hợp nhất hiện nay. Các bạn có thể tham khảo thêm một số đặc tính ưu việt của thuốc sát trùng Halamid như sau:

• Là chất khử trùng oxy hóa hiệu quả.
• Không bị giảm tác dụng khi nhiệt độ thấp.
• Phổ diện khuẩn lớn.
• Không ăn mòn các thiết bị.
• Có khả năng phân hủy sinh học.
• Có tác dụng ổn định.
• Ít bị ảnh hưởng bởi các chất hữu cơ.
• Không gây kích ứng lên động vật.
• Không bị đề kháng bởi vi khuẩn.
• An toàn cho người lao động.

Như vậy, muốn bảo đảm an toàn sinh học cho trại, chúng ta buộc phải làm tốt công tác vệ sinh, sát trùng trong và xung quanh khu vực chăn nuôi. Bởi thế, nếu bạn thực sự muốn giảm thiểu các nguy cơ cho trại, bạn cần phải hiểu cặn kẽ về các thuốc sát trùng để lựa chọn cho phù hợp, hiệu quả, tránh lãng phí cũng như thiệt hại không đáng có.

VietDVM team biên dịch  
(theo tạp chí gia cầm thế giới)